Hızlı yayılması nedeniyle Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) uluslararası acil durum ilan ettiği maymun çiçeği (mpox) hastalığı ile gözler Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ne çevrildi.
Bu yıl kaydedilen vakaların büyük çoğunluğu bu ülkede ve hastalık nedeniyle 450’den fazla can kaybı oldu.
BBC, ülkenin doğusundaki tedavi merkezlerine yaptığı ziyaretlerde, ölümcül olabilen hastalıktan en çok çocukların etkilendiğini tespit etti.
Alain Matabaro, altı yaşındaki oğlu Amani’de mpox’un nasıl geliştiğini anlatırken “Küçük, iltihaplı bir nokta olarak başladı. Onu sıkınca sulu bir akıntı geldi. Sonra bir tane daha çıktı ve kısa sürede sonra tüm vücuda yayıldı” diye anlatıyor.
Kongo’nun doğusundaki büyük şehir Goma’ya yakın Munigi’deki bir klinikte dört gün süren tedavinin ardından çocuk iyileşmeye başladı.
Medair adlı yardım kuruluşunda çalışan Dr. Pierre-Olivier Ngadjole’ye göre orada sağlık görevlileri tarafından görülen vakaların yüzde 75’i 10 yaşın altında.
Bağışıklık sistemlerinin daha az gelişmiş olması nedeniyle çocukların mpox salgınından daha fazla etkilendikleri görülüyor.
Dr. Ngadjole ayrıca bölgedeki çatışmalar nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kalan insanlar için kurulan bir kamptaki aşırı kalabalığı da sorumlu tutuyor.
Çiçek hastalığının yayılmasının bir yolu da çok yakın temas ve çocuklar “her zaman birlikte oynuyorlar. Sosyal mesafeyi pek önemsemiyorlar” diyor.
“Evlerde de görebilirsiniz, geceyi aynı yatakta bile geçiriyorlar. Üç, dört, beş çocuk bulabilirsiniz. Bulaşma günlük olarak mevcut.”
Haziran ayından bu yana, cilt enfeksiyonlarını tedavi etmek için antibiyotikler, parasetamol ve güvenli içme suyu da dahil olmak üzere ücretsiz tedavi sağlayan Munigi’deki klinik, 310 mpox vakasıyla ilgilendi. Şu anda her gün 5-10 yeni hasta kabul ediyor.
Burada hastalıktan ölen kimse olmadı ve Dr. Ngadjole bunun sebebinin insanların erkenden yardım aramaları olduğuna inanıyor.
“Özellikle ücretsiz sağlık hizmeti sağlamanın çok önemli olduğunu düşünüyorum… Bu insanların herhangi bir mali engelle karşılaşmadan sağlık tesisine erken gelmeleri demek.”
İlaç ve aşı sorunu
Başka bir bölgedeki bir hastanede ise durum farklı. Haziran ayından bu yana orada 800 hasta görüldü ve sekizi öldü – hepsi de beş yaşın altında.
Hastanenin tıbbi direktörü Dr. Robert Musole, salgının yetkililer tarafından hafife alınmaması gerektiğini söylüyor.
“Durum gerçekten ciddi ve çok zor durumdayız; talep çok ama kapasitemiz dar. Hastalar için yatak ve ilaç sıkıntısı var.”
Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin doğusunda, çeşitli isyancı grupların bölgede faaliyet göstermesi nedeniyle evlerini terk eden milyonlarca kişi için çeşitli kamplar bulunuyor.
İnsanlar genellikle derme çatma yapılarda kalabalık bir şekilde ve iyi bir sanitasyon olmadan kötü koşullarda yaşıyor. Bunlar mpox’un yaygınlaşması için uygun ortam yaratıyor.
Ülkenin doğusundaki salgın, Clade 1b adı verilen yeni bir mpox türüne ait ve şu anda komşu ülkelere de yayılmış durumda.
Virüsün merkez üssü olmasına rağmen ülkede herhangi bir aşı bulunmuyor.
Geçen hafta Kongo hükümeti ABD ve Japonya’dan aşıların yakında gelmeye başlayacağını umduğunu söyledi.
